لای فای چیست و چه تفاوتی با وای فای دارد؟

تکنولوژی جدید به نام لای فای ظهور کرده است که در آن به جای استفاده از امواج رادیویی از طیف نور مرئی استفاده می شود و سرعتی ۱۰۰ برابری سرعت کنونی را در دسترسی به اینترنت ارائه می دهد. همراه ما باشید تا بیشتر با این تکنولوزی آشنا شویم.

شبکه ی وای فای از امواج رادیویی برای انتقال اطلاعات استفاده می کند، پهنای باند محدودی دارد و اگر چند دستگاه هم زمان به یک شبکه ی وای فای وصل باشند، به راحتی ممکن است مشکلاتی از قبیل افت سرعت پیش بیاید. وای فای در برابر نفوذ هکرها هم آسیب پذیر است؛ به ویژه اگر امواج شبکه ی وای فای شما، فراتر از محدوده ی خانه یا دفتر کارتان برود و غریبه ها هم بتوانند به این امواج دسترسی داشته باشند.

لای-فای (انگلیسی:  LiFi ) شکل کوتاه‌شده واژه انگلیسی Light Fidelity (هماندهی با نور) است که توسط هارالد هاس ابداع شد و یک فناوری ارتباطی بی‌سیم دوسویه پرسرعت، مانند وای-فای است. لای‌فای زیرمجموعه‌ای از ارتباطات بی‌سیم نوری(OWC) است و می‌تواند مکملی برای ارتباطات فرکانس رادیویی (وای-فای و شبکه‌های سلولی) یا جایگزینی برای فناوری‌های همه‌فرستی باشد. در فناوری وای-فای از امواج رادیویی استفاده می‌شود، اما در لای-فای برای انتقال اطلاعات از طیف نور مرئی، فروسرخ و نزدیک به فرابنفش استفاده می‌شود. این فناوری بخشی از فناوری‌های ارتباطات نور مرئی است که توانایی حمل حجم بسیار بیشتری از اطلاعات را دارد و به عنوان راه حلی برای غلبه بر محدودیت‌های پهنای باند فراکانس رادیویی پیشنهاد شد.

اين سيستم ارتباطي که اولين بار در سال 2011 معرفي شد بر پايه ايده انتقال ديتا به کمک نور غير قابل مشاهده LED طراحي شده است. تست‌هاي آزمايشگاهي نشان داده‌اند که اين نوع اتصال از لاي فاي قادر به انتقال ديتا با سرعت 224 گيگابايت بر ثانيه است. در سال 2015 و پس از آزمايش فناوري جديد لاي فاي در دنياي خارج از آزمايشگاه، اين سرعت بسيار بالا به 1 گيگابايت بر ثانيه کاهش يافت که هنوز هم در نوع خود بسيار زياد بود. بدين ترتيب خيل عظيمي از کاربران به رسيدن اين فناوري در خانه و اداره خود اميدوار شدند. در اين راه تنها به يک لامپ LED نياز است.

اما در استفاده از لاي فاي مبتني بر LED مشکلاتي بر سر راه کاربران وجود دارد. از آنجايي که چنين اتصالي جهت عملکرد خود به روشن بودن نور نياز دارد، بايد وب‌گردي و تماشاي آنلاين فيلم در فضاي تاريک اتاق و بر روي تخت را فراموش کنيد.

همچنين کاملا مشابه با واي‌فاي، در فناوري جديد لاي فاي، لامپ مربوطه جهت انتقال ديتا به چند دستگاه مورد استفاده همزمان قرار مي‌گيرد و هرچه تعداد دستگاه‌ها بيشتر باشد، با افت سرعت مواجه خواهيد شد. براي حل چنين مشکلاتي، يکي از دانشجويان دوره دکتراي دانشگاه آيندهوون در هلند – جوئن آه – با بررسي‌هاي خود توانست نوع جديدي از فناوري اتصال لاي فاي مبتني بر نور مادون قرمز با طول موجي از 1500 نانومتر به بالا را طراحي کند.

دانشگاه آيندهوون اوايل هفته جاري در گزارشي عنوان کرد که اين فناوري جديد در آزمايش‌هاي اوليه توانسته است به سرعت دانلود 42.8 گيگابايت بر ثانيه در فاصله 2.5 متري برسد.

هر دستگاه اشعه نوري مخصوص خود را دريافت مي‌کند که طول موج مشخصي دارد. بدين ترتيب فرقي نمي‌کند از چند تلفن هوشمند و رايانه در اين سيستم استفاده شود؛ سرعت هرگز کاهش نخواهد يافت.

اشعه مادون قرمز که در اين سيستم مورد استفاده قرار مي‌گيرد بيش از 1500 نانومتر است و محدوده فرکانس آن به 200 تراهرتز مي‌رسد. براي مقايسه بايد بگوييم اتصال واي فاي از موج‌هاي راديويي با فرکانس 2.5 يا 5 گيگاهرتز استفاده مي‌کند که تداخل بيشتري با هم دارند. همچنين از آنجايي که طول موج اشعه مادون قرمز در فناوري جديد لاي فاي توسط شبکيه چشم ما ديده نمي‌شوند، قادر به مشاهده اين امواج نيستيم. البته لاي فاي مبتني بر مادون قرمز هنوز در زمينه سرعت آپلود مورد بررسي قرار نگرفته است و در حال حاضر بدين منظور از موج‌هاي راديويي استفاده مي‌کند.

با اينکه همين نوع جديد از فناوري لاي فاي نيز مشکلات و محدوديت‌هاي خاص خود را دارد، اما همين نکته که در حال حاضر محققان تلاش‌هاي بي‌وقفه‌اي در زمينه آماده‌سازي آنها دارند، در نوع خود خبر بسيار خوبي است.